Panele

Ekspert: Piotr Kłys

Czy wiedzieliście, że wedle raportu Global Gender Gap Resort 2022 w Polsce luka płacowa między kobietami i mężczyznami sięga 8,7% na niekorzyść kobiet? Wzbudza to niemałe kontrowersje, tym bardziej, że 32. artykuł Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jasno głosi: Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Skąd więc biorą się problemy nierówności i czy się pogłębiają? Czy wszyscy jesteśmy ich ofiarami? W jaki sposób walczyć z nimi?

Julian Klepczarek i Antoni Pyżalski na panelu Równość wobec prawa dogłębnie zbadają wiele aspektów związanych z odmiennym traktowaniem ludzi ze względu na płeć, zawód, orientację czy wyznanie. Przeanalizowawszy je finalnie odpowiedzą na pytanie czy wszyscy rzeczywiście jesteśmy równi wobec prawa.

Prowadzący opowiedzą o kontrowersjach związanych z prowadzeniem religii w szkołach i o tym, w jak dużej mierze wyznanie determinuje sposób traktowania uczniów w polskich placówkach edukacyjnych.

Czy wiecie, że według danych od Ministerstwa Sprawiedliwości w 2022 roku średni czas trwania postępowań sądowych w I instancji w Polsce wynosił około 5,5 miesiąca? Są to jednak tylko dane statystyczne, na które wliczają się zarówno niewielkie sprawy jak nieopłacony mandat, a także te zagmatwane i wieloletnie. Gdy dogłębniej przeanalizujemy tabelkę dowiemy się, że zwykłe procesy cywilne trwają zazwyczaj blisko 10 miesięcy, a gospodarcze – 15 miesięcy. Bywa, że postępowanie przeciąga się i na jego finał przychodzi nam czekać nawet trzy lata.
Przedstawione liczby niezwykle martwią, tym bardziej, że każdego dnia setki ludzi toczą sprawy w sądach i nieuniknione, że kiedyś i my sami będziemy się z tym mierzyć.

Czy te wszystkie procedury przyczyniające się do wydłużania spraw rzeczywiście są konieczne? Jeśli tak, to czy istnieje sposób na redukcję pochłanianego przez nie czasu? W jakiej mierze problem przekłada się później na naszą niekorzyść i czy może przyczynić się to do większej straty zainwestowanych w sprawę pieniędzy? Jak schemat, którym kierują się postępowania sądowe powoduje ich niepotrzebne przeciąganie się?

Na te pytania i wiele innych odpowiedzą Hanna Brauncajs oraz Natan Chwalewski na panelu Postępowanie sądowe – krok po kroku.

Prowadzący analizować będą problematykę długotrwałości postępowań sądowych. Przyjrzą się dokładnie ich budowie i funkcjonowaniu, a następnie odkryją jakie czynniki powodują nadmierne wydłużanie się poszczególnych spraw. Odnalazłszy potencjalnych winowajców postarają się wytypować metody neutralizacji problemu. Później każdą z nich zaś dogłębnie zbadają, aby wykryć wszystkie wady i zalety i odnaleźć najbardziej optymalne rozwiązanie. Omówią jak wpływają na koszt postępowania działania takie jak przesłuchiwanie licznych świadków,
spór między obroną fakultatywną i obligatoryjną czy potrzeba oskarżycieli posiłkowych. Ponadto przybliżą nam funkcje pełnione przez sędziów pokoju, przepisowe uproszczenia postępowania i prawo precedensowe. Ocenią czy przedłużające się postępowania prócz pochłaniania czasu i sił mogą także przełożyć się na stratę naszych pieniędzy i czy istnieje sposób by się przed takimi skutkami ubocznymi uchronić?

Obecnie na świecie istnieje 195 uznawanych państw. Każde z nich posiada swoje własne prawo, czyli ogół usankcjonowanych przymusem państwowym przepisów i norm prawnych regulujących stosunki między ludźmi. Jest to wiedza powszechna i oczywista. Mamy z nią styczność już od najmłodszych lat, gdy powoli wdrażamy się w system i poznajemy swoje prawa oraz obowiązki. Przykładowo artykuł 40.

Konstytucji RP towarzyszy nam przez całe życie i wyraża prawo do humanitarnego traktowania. Głosi on, że nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Nie wszyscy jednak (a może tylko najbardziej wtajemniczeni) wiedzą w jaki sposób prawo jest tworzone. Jeśli więc jesteście zaciekawieni tym jak przebiega ów proces i chcielibyście się dowiedzieć o nim więcej, koniecznie przyjdźcie na panel Zasady tworzenia prawa!

Prowadzący, czyli Michał Janiszewski i Stanisław Pąśko, wraz z ekspertem dogłębnie zbadają wielopiętrowy proces legislacyjny. Dokładnie przeanalizują i omówią każdy jego etap. Ustalą jakie wymogi musi spełniać ustawa, aby została uchwalona i kto odpowiada za kontrolowanie tego. Opowiedzą o rolach poszczególnych organów jak sejm i senat oraz odpowiedzą na pytanie czy ten drugi w ogóle ma jakikolwiek wpływ na wynik wniosku o wprowadzenie ustawy.

Scharakteryzują także prawo miejscowe i zastanowią się, czy przy jego tworzeniu liczą się jedynie decyzje wyższych urzędników, czy może inicjatywy obywatelskie też mają na nie wpływ. Jeśli tak, to jak duży? Wyjaśnią różnice między pojęciami takimi jak ustawa, rozporządzenie, dyrektywa czy polecenie. Przebadają również kwestię odchyłów demokratycznych w państwach prawa i o stabilnej demokracji.

Polskie prawo jest pełne rozmaitych aktów prawnych – ustaw, rozporządzeń i wielu innych. Wszystkie one posiadają swoją hierarchię, na czele której stoi Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.

Prędko nasuwa się pytanie gdzie w takim razie uplasowały się umowy międzynarodowe. Czy to nie one powinny być nadrzędne, skoro każde polskie prawo musi być z nimi zgodne? Co jeśli mimo to pojawia się konflikt? O klasyfikacji aktów prawnych, kluczowych różnicach między prawem krajowym a międzynarodowym i problemach z nich wynikających dowiecie się na prowadzonym przez Szymona Urbańczyka i Antoniego Klepczarka panelu Prawo krajowe a międzynarodowe.

Prowadzący omówią rolę organów unijnych jak Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej czy Europejski Trybunał Praw Człowieka. Omówią zagadnienia najważniejszych konwencji oraz traktatów dotyczących funkcjonowania Unii, a także przeanalizują ich wpływ na sytuację prawno-polityczną państw członkowskich. Przebadają różnice między polskim prawem i międzynarodowym, aby następnie wziąć pod lupę temat konfliktów między nimi. Zastanowią się czy wspomniane problemy rzeczywiście występują, czy może są tylko często powtarzanym i stale nakręcanym fałszem. Opowiedzą także o metodach radzenia sobie z ewentualnymi trudnościami i ścieżce likwidacji ich. Przyjrzą się również gorącemu ostatnio tematowi upolityczniania Krajowej Rady Sądownictwa, sędziów dublerów w Trybunale Konstytucyjnym i pogłębiającego się upadku praworządności. Zahaczą o kwestię panującego kryzysu niezawisłości. Omówią w jaki sposób znacząco pogarsza to relacje z Unią i jakie ponieść tego możemy skutki.